Ostatnie zajęcia poświęcone były sztuce negocjacji, co
zawęziliśmy do sztuki rozwiązywania konfliktów. Omówiliśmy różne sytuacje
konfliktowe, a także zastanawialiśmy się czy konflikt zawsze jest zły.
Wspólnie
doszliśmy do wniosku, że może być też dobry i to z kilku powodów:
1) Powoduje,
że poznajemy bardziej drugą stronę – dowiadujemy się jaki jest konkretnie
problem, jakie osoba ma oczekiwania, co jest
dla niej ważne, ale też po prostu jaka jest.
2) Rozwiązujemy
problem – czasem coś nam przeszkadza, ale z różnych powodów nie chcemy wchodzić
z kimś w konflikt. Efektem tego jest to, że my dalej czujemy się źle a druga
osoba nawet może nie wiedzieć, że mamy jakiś problem. Wchodząc w konflikt,
prędzej czy później doprowadzimy do rozwiązania problemu.
3) „Oczyszcza
atmosferę” – dzięki konfliktowi, mimo, że może mieć on ostry przebieg,
odsłaniamy nasze potrzeby i oczekiwania, „wyrzucamy” z siebie, to co w nas
siedzi. Dzięki temu czujemy się lepiej, druga strona dowiaduje się o nas czegoś,
co powoduje, że relacje mają szansę się poprawić.
Warto wspomnieć, że konflikt czy
dobry czy zły, jest przede wszystkim nieuchronny!
Nie
można ich uniknąć, więc trzeba je rozwiązywać. Skoncentrowanie się na
rozwiązaniu konfliktu jest zdrowsze dla relacji niż skoncentrowanie się na
obronie własnego stanowiska (unikanie konfliktu i jego rozwiązania jest też
formą takiej obrony!).
Aby konflikt był „dobry” istotne jest kilka czynników.
Po pierwsze, ludzie muszą być nastawieni do siebie pozytywnie, akceptować
siebie wzajemnie jak i różnice zdań między nimi. Po drugie, obie strony powinny
zakładać działanie kooperacyjne, nastawione na współpracę – czyli takie, które
zakłada, że rozwiązanie będzie korzystne dla obu stron. Po trzecie, niezwykle
ważne w negocjacjach i rozmowach w konflikcie jest skoncentrowanie się na
problemie, a nie na osobie, z którą rozmawiamy (np. na jej wadach – „Ty zawsze
się spóźniasz!”), czy na kwestiach mało związanych z istotą konfliktu.
Ponadto omówiliśmy różne style rozwiązywania
konfliktów:
1)
Unikanie
2)
Przystosowanie się
3)
Rywalizacja
4)
Kompromis
5)
Współpraca
Nie ma jednego, właściwego stylu, w jakim „należy”
rozwiązywać konflikty. Wszystko zależy od typu sytuacji, relacji z osobą, wagi
problemów czy kontekstu. Jednak ostatni ze stylów – współpraca – wydaje się być
najbardziej wartościowy, gdyż przynosi korzyści dla obu stron. Jest on jednak
czasochłonny i wymaga poświęcenia oraz zaangażowania obu ze stron.
Jak rozwiązać problem metodą współpracy?
1) Określ swoje potrzeby –
ustal czego oczekujesz i jakie są twoje zamiary, przyjrzyj się temu co
„widoczne” i temu co „ukryte”; przemyśl spokojnie w samotności lub/ i
porozmawiaj z osobą niezaangażowaną w konflikt.
2) Przedstaw swoje potrzeby
drugiej stronie konfliktu – wybierz odpowiedni czas i miejsce rozmowy (nie
rozmawiaj, kiedy oboje lub jedno z was jest zmęczone, złe itp.), używaj języka
opisowego „ja”, nie obarczaj partnera winą, mów o tym, jak wpływa na ciebie
jego zachowanie i czego oczekujesz.
3) Wysłuchaj, jakie potrzeby ma
druga osoba – „uaktywnij” umiejętność słuchania i empatię – stwórz klimat
wsparcia.
4) Znajdowanie możliwych rozwiązań
– wspólnie poszukajcie jak najwięcej możliwych rozwiązań problemów, burza
mózgów – wymieniajcie wszystko co wam przyjdzie do głowy, nawet jeśli niektóre
pomysły wydają się absurdalne. Reguły: 1. nie krytykujemy żadnego pomysłu; 2.
pomysły nie są własnością osobistą.
5) Ocena możliwych rozwiązań i
wybór najlepszego – oceniamy pod kątem przydatności dla zaspokojenia
potrzeb każdej ze stron. Nie manipuluj drugą stroną, nie perswaduj, ale i nie
ulegaj manipulacjom drugiej osoby.
6) Wprowadzanie w życie rozwiązań
– ważna kwestia, to kto ma co zrobić dla
kogo i kiedy? Ważne jest więc, by uzgodnić czy wszystko jest jasne i
sformułować propozycje jak najbardziej konkretnie.
7)
Następstwa rozwiązania – po upływie
czasu dokonujemy oceny rozwiązania i ewentualnie zmieniamy je.
Powodzenia!:)
Barbara Zalewska
